Trong thời đại số, mọi thông tin đều được truyền đi rất nhanh nên bản thân những ai học và làm việc trong ngành Báo chí Truyền thông đều là những con người rất nhanh nhẹn và nhạy bén. Bạn năng động, bạn thích khám phá, bạn yêu thích công việc viết lách… Bạn những bản thân rất phù hợp với nghề Báo chí Truyền thông? Hãy khoang khẳng định, cùng xem những lưu ý khi theo học ngành Báo chí Truyền thông dưới đây rồi quyết định nhé.

Ngành Báo chí Truyền thông là gì?

Là khái niệm về ngành truyền thông, việc đăng tải đưa tin tức đến bạn đọc. Báo chí truyền thông làm nhiệm vụ lấy tin, đưa tin bằng nhiều phương thức khác nhau. Ngành truyền thông rất rộng, đa lĩnh vực nên nhiều người vẫn còn mơ hồ về khái niệm truyền thông. Không phải cứ làm truyền thông là làm báo, truyền thông có thể làm mặt tổ chức sản xuất các chương trình, truyền tải thông điệp đến mọi người…

Học Báo không đồng nghĩa với sẽ làm nhà báo

Nhắc đến Journalism, bạn có thể tưởng tượng đến đài truyền hình VTV, Báo Hoa Học Trò, hay đài radio trên ô tô bố bạn vẫn bật lên cho “đỡ buồn.” Đó là một số hình thức báo chí truyền thống.

Định nghĩa journalism theo Viện Báo Chí Mỹ là “journalism is the activity of gathering, assessing, creating, and presenting news and information. It is also the product of these activities.”

Học Journalism là học cách thu thập thông tin. Đánh giá. Trình bày lại thông tin ấy cho khán giả. Có thể hiểu là học cách kể chuyện. Báo chí hiện đại cũng đã mở rộng “địa bàn” hoạt động.

Ngày nay, bạn có thể kể chuyện qua câu chữ, qua lời nói (dẫn chương trình), chụp ảnh, quay phim, làm phim phóng sự, thiết kế đồ họa, vẽ minh họa, làm kỹ xảo, tương tác trên mạng xã hội,…

Bên cạnh làm báo, có rất nhiều ngành nghề cần kỹ năng kể chuyện. Như là marketing, PR, quảng cáo, MC dẫn chương trình. Thậm chí là bán hàng, nếu bạn dẻo mỏ. Mới đây, có nghề “Chuyên viên mạng xã hội” mới lên ngôi. Nghe tưởng dễ chứ khó phết vì các công cụ thay đổi liên tục.

Thậm chí, kể chuyện hay, giỏi, các bạn có thể dấn thân vào ngành giải trí. Làm blogger, youtuber, vlogger, mở dịch vụ quay phim, chụp ảnh. Tham gia showbiz.

Bạn cũng có thể viết sách, làm biên phiên dịch. Cơ hội tìm việc là rất nhiều. Chứ không hề gói gọn chỉ có đi làm phóng viên đưa tin đâu.

Ở Việt Nam, mức lương ngành báo chí truyền thông dao động trong khoảng 7-12 triệu VNĐ/tháng cho người mới vào. Nhìn chung, lương làm cho doanh nghiệp cao hơn làm cho tòa soạn.

Viết không dễ, vẫn phải viết

Đúng là ngày nay có rất nhiều cách khác nhau để đưa tin. Nhưng kỹ năng cơ bản nhất của nhà báo vẫn là ghi chép và viết lách. Không thể tránh được.

Khi học ngành báo, bạn sẽ bắt buộc học một số môn liên quan đến viết như:

• Viết phóng sự (Newswriting)
• Viết tin (Reporting)
• Điều tra (Investigative)
• Viết reviews
• Góc nhìn (Columns)
• Viết bài tiêu điểm (feature writing)

Một số hoạt động khác liên quan đến viết lách là viết kịch bản chương trình, liên hệ người phỏng vấn, tốc kí,… Đều là những kỹ năng khó, đòi hỏi nhiều luyện tập.

Như thế nào mới là “Đạo đức nhà báo”?

Thầy cô và sách giáo khoa dạy bạn rằng mục tiêu của journalism là tìm kiếm và phơi bầy sự thật. Điều này là đúng.

Nhưng, thực tế thì mỗi tòa báo sẽ có những mục tiêu khác nhau tùy theo nhu cầu thị trường, nhu cầu các nhà tài trợ / quảng cáo, tình hình chính trị-xã hội, tình hình tài chính của chính tòa báo.

Mục đích của journalism lúc này sẽ thay đổi, thêm thắt, ví dụ như:

• Để giáo dục người đọc
• Để điều khiển dư luận
• Để giải trí
• Để thu hút nhiều người xem, bán quảng cáo
• Để phơi bày những góc khuất
• Để đánh lạc hướng công chúng
• Để giải thích một cách dễ hiểu những vấn đề hóc búa
• Để gây hoang mang
• Để gợi mở những thảo luận xoay quanh những vấn đề nhức nhối

Khi đưa tin về bất cứ vấn đề gì, bạn sẽ phải cân nhắc mọi khía cạnh xung quanh. Đồng thời, nhận thức rõ ràng những định kiến cá nhân bạn có. Để ra một bài viết chính xác, khách quan nhất có thể, nhưng cũng phải vừa dễ hiểu vừa gây kích thích, thu hút người đọc.

Việc phải cân bằng nhiều yếu tố khác nhau để cho ra một bài viết “đạt chuẩn” có thể sẽ làm bạn mệt mỏi đến kiệt quệ.

Master của mọi công nghệ

Học đại học có một vấn đề lớn nhất là không bao giờ bắt kịp các xu hướng công nghệ trên thị trường. Đây là thực tế ở tất cả các trường đại học trên toàn thế giới. Ngay cả những trường danh giá nhất.

Bởi vì mỗi phút, một công cụ làm việc mới lại ra đời. Nên bạn sẽ phải tự mày mò, học hỏi rất nhiều bên ngoài lớp học.

Bạn không thể chống lại cuộc cách mạng công nghệ này. Hãy thích nghi và tận dụng nó.

Không tin tưởng vào mọi điều nghe được

Để học được journalism, bạn phải rèn cho bản thân tư duy phản biện, logic thật tốt. Điều tra kỹ lưỡng mọi manh mối. Không được cảm tính, càng không được cảm tình. Phải thật tỉnh táo.

Mỗi tác giả, tòa báo, kênh truyền hình, phóng sự đều không hoàn chỉnh. Đó là tất yếu. Vậy nên bạn sẽ phải tham khảo, kiểm chứng rất nhiều nguồn. Đặc biệt là những đề tài nhạy cảm.

Thậm chí điều tra về lai lịch tác giả, cơ cấu tổ chức của tòa soạn, các mối quan hệ nội bộ để xem độ chính xác ở mức nào.

Cứng rắn

Dù chuyên mục của bạn là gì đi nữa, cũng có lúc bản thân động phải những điểm nhạy cảm. Nếu bạn không đào sâu thì bạn chỉ viết những cái ai cũng biết. Đồng thời, nếu bạn đã quyết tâm phơi bày những góc khuất, thì phải có gan chịu trách nhiệm với hệ quả của nó aka phản hồi của độc giả.

Khi đi học, những bài đầu tiên bạn viết ở các lớp đưa tin, phóng sự, sẽ bị vùi dập, sửa sai choe choét, phê bình be bét. Bạn không được tự ái. Không được nản chí. Thật ra nên mừng thì đúng hơn. Vì bây giờ, bạn vẫn còn thầy cô chỉ dẫn. Cũng chỉ có họ đọc bài của bạn. Sau này, sẽ là nhiều người khác. Đặc biệt cư dân mạng thì không được lịch sự lắm.

Sẽ có người nói đông nói tây. Khen, chê bài viết. Rồi thậm chí chỉ trích người viết. Lôi cả học vấn, gia cảnh, quê quán bạn ra chửi. Bạn phải thật vững.

Từ những điều được nói đến ở trên, có lẽ bạn đã có một cái nhìn sâu sắc hơn về ngành Báo chí Truyền thông. Có năng khiếu là một lợi thế nhưng có thêm kỹ năng thì tương lai sự nghiệp của bạn với ngành học này mới thật rộng mở. Nếu đã thực sự yêu thích, mọi khó khăn chỉ là phép thử. Chúc bạn thành công.