Làm báo khó hay dễ?

Trải qua gần 20 năm gắn bó với nghề báo, từ báo hình đến báo nói, báo viết, báo điện tử. Trong quá trình hành nghề, tôi còn được tham gia các lớp tập huấn, đào tạo nghiệp vụ ngắn hạn như: kỹ năng làm báo chất lượng cao, cách sản xuất phim tài liệu, kỹ năng thực hiện phóng sự, phóng sự điều tra cho đến kỹ năng viết về nông thôn mới, về biến đổi khí hậu… Trong mỗi lần tập huấn như thế, tôi được tiếp thu thêm chút ít để làm hành trang cho nghề. Hầu như ở bất kỳ lớp tập huấn nào, giảng viên cũng nhắc đi, nhắc lại việc bám sát cơ sở để bài viết mang hơi thở cuộc sống. Bạn viết về nông thôn mà không nghe được mùi ngai ngái của bùn, không thấy được khói lam chiều bay lên từ những ngôi làng hay ruộng nương thì sẽ không viết hay được. Bạn viết về cây lúa mà không thấy được màu xanh mơn mởn của mạ, không ngửi được hương thơm phảng phất của đồng ruộng đu đưa trong gió thì sẽ không thành công. Còn nữa, trước khi đặt bút viết bài phải đặt mình vào vai bạn đọc để tự trả lời các câu hỏi: Tại sao tôi phải đọc bài này? Tôi có lợi gì khi đọc bài viết này? Chưa hết, các vị lãnh đạo, ban biên tập lại đòi hỏi bài viết phải có lợi cho dân, cho xã hội, cho đường lối lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước. Ngay cả người nông dân suốt ngày lam lũ với ruộng đồng cũng đòi hỏi một cách khắt khe ở nhà báo đó là tính chính xác và thận trọng.

Làm báo khó hay dễ?

Tuần trước, tôi gặp một nhà nông chính hiệu chuyên trồng bưởi da xanh ở xã Long Bình (Phú Riềng). Trước khi trao đổi công việc, nhà nông này đề nghị tôi phải viết cho chính xác, cho đầy đủ thông tin chứ không tội nghiệp nông dân dữ lắm. Tôi thấy nhiều người viết về cây bưởi da xanh nhưng chỉ nói đến năng suất, giá trị kinh tế mà không nói đến quy trình kỹ thuật, không nói đến kinh phí đầu tư nên nông dân bắt chước làm theo. Cuối cùng họ vừa không có vốn đầu tư, vừa không có kỹ thuật nên chỉ có lỗ đến lỗ mà thôi. Còn nhà nông chuyên canh cây bơ Mã Dưỡng ở xã Phước Tín (Phước Long) cũng đặt yêu cầu trước khi viết bài về giống cây trồng của ông. Ông cho rằng, việc trồng cây bơ đã được nhiều nhà báo đề cập. Thế nhưng hầu hết các bài viết đều nói qua loa, không rõ ràng, chi tiết nên người đọc, người xem đài hiểu không tới nơi, tới chốn. Cuối cùng người nông dân cũng không học được điều gì khi nói đến cây bơ Mã Dưỡng. Điều đó cho thấy, những đòi hỏi của xã hội về một bài báo không dễ chút nào!

Cách đây một tháng, tôi và người bạn đồng nghiệp lâu năm cãi nhau nảy lửa chuyện viết bài có nên bám sát cơ sở hay không. Nhiều năm làm báo có kinh nghiệm, bạn tôi cho rằng chỉ cần ngồi ở nhà vẫn có thể làm báo được. Giữa thời đại công nghệ mà, chỉ cần nhấc máy alô là có ngay thông tin. Đặc biệt là báo in không cần nhiều hình ảnh nên ngồi ở nhà vẫn làm báo, vẫn có bài viết để đăng mỗi ngày. Còn tôi, 17 năm làm báo vẫn đeo đuổi một niềm tin: Chỉ có hơi thở của cuộc sống mới làm nên một bài báo tốt.

Sưu tầm Đông Kiểm